En büyük ‘özelleştirme’ operasyonu için düğmeye basan hükümet, 8 yılda 24 milyar TL gelir getiren İddaa’yı lisans modeliyle satabilir. Bu yolla hedef, yerli-yabancı taliplerden 10 milyar dolar toplamak.

Spor Toto’nun satış süreci için birçok farklı model üzerinde durulurken, devletin rekor seviyede gelir sağlaması için İddaa’nın (teşkilatın en büyük oyunu) “lisans satışı” ile özelleştirileceği belirtiliyor. Milliyet’e konuşan piyasa analistleri dünyada genelde spor bahisleri alanındaki özelleştirmelerde lisans satışının sıkça uygulandığına dikkat çekiyor. Burada da geçmişte GSM (cep) operatörlerine verilen lisans sistemi benzeri çoklu bir uygulamanın altı çiziliyor.

Dünya genelinde büyük ciro elde eden yabancı bahis şirketleri, nüfusu genç ve futbola düşkün Türkiye pazarıyla oldukça yakından ilgili. Analistler, özelleştirmede lisans satışı modeli uygulanırsa, devletin yeni lisansları internet ve mobil haklarının yanı sıra bayi zinciri kurma şartıyla birlikte açık artırmaya çıkabileceğini ifade ediyor.

Böylece oyun devlet tekelinden çıkıp, serbest şartlarda oynanmış olacak. Rekabet şartları altında da bahis şirketleri her maç için ayrı oranlar açarak, bahis oyuncuları da oranını yüksek bulduğu şirketten kuponunu yapacak. Bu rekabet halen Türkiye’de büyük şikayetlere neden olan ve yasadışı bahise teşvik eden “3 maç oynama şartı” ve “düşük oranlı” bahis sıkıntısını da giderecek bir yöntem olarak öne çıkıyor. Bu arada analistler yabancıların talih oyunlarından kesilen yüksek vergilerin de makul bir düzeye çekilmesini isteyeceğini bildiriyor.

Yerliler de ilgilenir

2008’de İnteltek’in kazandığı İddaa ihalesine yerli ve yabancı birçok grup ilgi göstermişti. İhaleyi toplam gelirin yüzde 1.4’üne talip olarak kazanan Inteltek’in kontrolü Çukurova grubunda. Yunan Intralot ise azınlık hissedar.

Lisans satışı olması durumunda ödenecek vergi dışındaki bahis gelirleri ilgili şirketlere kalacağı için dünya çapında daha büyük bir ilgi ve özelleştirme geliri beklenebilir.

Türkiye’de halen Doğuş Grubu’nun oley.com’u, Çukurova Grubu’nun Bilyoner.com’u, Doğan Grubu’nun Nesine.com’u, Sadettin Saran’a ait Tuttur.com gibi sanal bayiler İddaa’nın internet ve mobil oyunlarına aracılık ediyor. Bu sanal bayiler satış gelirinden bir pay alıyor. Özel bahis açma ya da oran belirleme gibi bir yetkileri ise yok.

Turkcell’in yayın ihalesi ertesinde Süper Lig’in isim hakkını bırakması sonrası uzun süre Super Lig’e isim sponsoru arandı. Şartname gereği ligin isim hakkını da yayıncı kuruluş satıyor. Birçok şirketle yapılan uzun görüşmelerden sonuç alınamayınca Spor Toto ile anlaşıldı. Spor Toto, Süper Lig adı için yıllığı 25 milyon dolardan 5 yıl için Digiturk’e 125 milyon dolar ödüyor.

FUTBOL KULÜPLERİ YABANCILARI İSTER

Avrupa çapında bahis işine büyük yatırım yapan William Hill, Bet365, Sportingbet, Bwin, Ladbrokes gibi dev grupların Türkiye’deki ihaleyle ilgilenmesi bekleniyor. Avrupa’nın en büyük futbol kulüpleri bu bahis şirketlerinin sponsorluğu ile büyük maddi kaynak sağlıyor. Türkiye’de İddaa oyunu şu anda Spor Toto ile devlet tekelinde olduğu için yabancı şirketlerin bahis oynatması hatta reklam yapması yasadışı sayılıyor. İddaa dışında bir bahis şirketinin kulüplere sponsor olması da yasak.

Buna karşın İspanya’dan İngiltere’ye birçok Avrupa kulübünün gögüs reklamı spor bahis devlerinin reklemlarıyla süslü. Bunlardan Avusturya merkezli Bwin’in Real Madrid ve Milan’a 100 milyon doların üzerinde forma reklam bedeli ödediği biliniyor. İngiltere’de ise her kulübün anlaşma yaptığı bir bahis şirketi var. Bu şirket o takımın stadına kendi gişesini kurup maçlarında özel bahisler oynatıyor. Türkiye’de ise spor kulüpleri İddaa programında adı yer aldıkça “isim hakkı” bedeli alıyor. Sabit isim hakkı bedeli alt lig takımları için oldukça iyi bir gelir kaynağı olsa da Süper Lig kulüpleri için adeta devede kulak kalıyor.